Balboogschieten
Immaterieel Erfgoed
Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven aan toekomstige generaties. Ook in Denderland is er heel wat immaterieel erfgoed te vinden. We presenteren jou hier een staalkaart...
Balboogschieten
In de categorie volksporten uit de Denderstreek is balboogschieten een vaste waarde. Een balboog is een soort van kruisboog waarmee wordt geschoten naar houten vogels die op 18 meter hoogte zijn opgesteld.
De balboog heeft de vorm van een geweer waarop een stalen dwarslat is gemonteerd. De dwarslat is aan beide uiteinden verbonden met een ‘pees’. Om de ‘pees’ en de dwarslat te ontspannen, is er een speciale hefboom, de ‘gek’ genoemd. Een balboog weegt zo’n 10 tot 18 kg. Omdat elke balboog ambachtelijk wordt vervaardigd, moet de schutter ook de balletjes waarmee hij schiet, zelf gieten. De balletjes bestaan een uit een mengsel van lood, antimoon en tin en wegen 17 gram. Bij een balboogwedstrijd wordt geschoten naar het vogelrek dat is uitgerust met 7 of 9 losse vogels. Iedereen schiet om beurt, in een peloton van 6 personen. De vogels moeten in de juiste volgorde worden afgeschoten, van links naar rechts. Er is ook de koningsschieting, waarbij moet worden geschoten naar een vaste vogel. Die moet soms tot twintig keer worden geraakt om te vallen.
De eeuwenoude balboogsport gaat terug tot 12de eeuw en wordt vandaag nog door 8 maatschappijen in België beoefend in een nationale competitie, waarvan er drie in Aalst gevestigd zijn. De 3 Aalsterse balboogmaatschappijen Sint-Servatius (1840), De Ware Vrienden (1864) en De Klauwaerts (1867) zijn lid van de Nationale Federatie Balboog (op haar beurt lid van de vzw Vlaamse Traditionele Sporten). Samen vormen ze de ‘Verbroedering van Aalsterse Balboogschutters’. Ze nemen deel aan de nationale competitie en houden jaarlijks een koningsschieting voorafgegaan door een optocht door Aalst op de zondag na Onze-Lieve-Heer Hemelvaart.
Marcel Bauwens van de Klauwaerts was jarenlang secretaris van de Nationale Federatie Balboog (gesticht in 1926) en schreef zijn kennis van de geschiedenis van de balboogsport in België neer in een publicatie.
De Klauwaerts en de Nationale Federatie beheren een unieke collectie verenigingsarchief. Eén meter archief (brieven, programmaboekjes, verslagen van vergaderingen en foto’s) wordt bewaard in mappen thuis bij een lid van de Klauwaerts in een opbergkast. Drie mappen omvatten archief van de nationale vereniging der balboogschutters en 2 mappen de balboogmaatschappij De Klauwaerts. De oudste stukken gaan terug tot de jaren ’20. De stukken zijn in chronologische volgorde geschikt en voorzien van aantekeningen. De Klauwaerts bewaren ook een 19de eeuwse koningsbraak en een schilderij van de maatschappij. Verschillende individuele leden bezitten 19de eeuwse bogen. De bewaring van de archieven zijn op langer termijn een aandachtspunt.
CC BY-SA