Antonius
Heilige Boontjes
Lukas De Cock gaat op zoek naar de sporen die zes heiligen hebben nagelaten. Dat klinkt op het eerste zicht een beetje duf en saai, maar dat is het allesbehalve. Ze brengen ons naar de duistere middeleeuwen (met duivels, lijkenpikkerij en de invasie van de Noormannen) tot de restanten vandaag: van erfgoed in kerken of op dorpspleinen tot levende tradities met varkenskopverkopen, duivenwijdingen en waanzinnige feestjes. Spits je oren en laat je door Cyprianus en Cornelius, Antonius, Martinus, Amandus, Gudula en Pharaïldis mee op sleeptouw nemen door de regio.
Coverillustratie door Jari Asselman
Antonius
Heemkundige Fons vertelt meer over ‘Toontje met het varken’ en het erkend immaterieel erfgoed van de Sint-Antoniusvieringen.
Jari Asselman
Nog een levendige traditie in Herdersem, met jaarlijks terugkerende festiviteiten zoals de stoet, pensenworp, kermis en de Moorselse mis, die al sinds 1663 doorgaat. In Iddergem wordt de varkenskopverkoop ook in ere gehouden: een late nieuwjaarreceptie voor het hele dorp, waar ook flink de draak wordt gestoken met de lokale politiek. De feestelijkheden evolueren, maar Toontje met zijn varken blijft centraal staan.

Beeld van Sint-Antonius Abt
Dit beeld stond oorspronkelijk in de kapel gewijd aan Sint-Antonius Abt in Herdersem. Het werd omstreeks 1630 vervaardigd door Antonius Faydherbe, een vermaard Barok beeldsnijder. In 1966 werd het gestolen, maar de lokale gemeenschap wist het in 2010 terug aan te kopen. Het waardevolle beeld verblijft sindsdien in 't Gasthuys Stedelijk Museum van Aalst en keert om de twee jaar enkel voor de Sint-Antoniuskermis rond 17 januari terug naar Herdersem.

Gildeboeken van de Sint-Antoniusgilde in Herdersem
Drie eeuwenoude gildeboeken van de gilde van Sint-Antonius in Herdersem doorstonden de tand des tijds. Het oudste van de drie dateert uit 1783, maar de gilde zelf werd al in 1663 opgericht door de baron van Herdersem. Naast het verzorgen van het zielenheil van de parochianen, was de gilde ook een soort burgerwacht en muziekkorps om feestelijkheden op te luisteren.

Varkenskopverkoop
De varkenskop staat centraal tijdens de viering van Sint-Antonius. Na de hoogmis wordt een varkenskop per opbod verkocht aan de kerkpoort. Een bijzondere gewoonte, waardoor Antonius, vroeger beschermer van het vee, nu beschouwd wordt als beschermer van de Iddergemse tradities en gewoonten.